Η Τσούκα είναι ημιορεινό χωριό της δυτικής Φθιώτιδας σε απόσταση 38 χιλιομέτρων από τη Λαμία. Βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 580 μέτρων σε θέση με πανοραμική θέα.

Η Τσούκα είναι γνωστή για το παραδοσιακό πανηγύρι της (28-30 Αυγούστου) και για τις περιοχές κυνηγίου όπου συναντώνται πολλά είδη θηραμάτων όπως αγριογούρουνο, λαγό, αλεπού, πέρδικα, μπεκάτσα, τρυγόνι, φάσα,κλπ. Ακόμη, φημίζεται για τα παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες της καθώς και για τα ντόπια αμνοερίφια, το κρασί και τσίπουρο, τη ρίγανη καθώς και τα λαχανικά της. Από το 1978 μέχρι το 1986 κοντά στο χωριό λάμβανε χώρα η ειδική διαδρομή Τσούκας του Ράλι Ακρόπολις και πιο πρόσφατα του “MOUNTAIN CLASSIC RALLY”.

Το χωριό Τσούκα και ο οικισμός Παπαδέικα, με συνολικό πληθυσμό 379 κατοίκων κατά την απογραφή του 2011, συνιστούν την Τοπική Κοινότητα Τσούκας. Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του χωριού δεν είναι γνωστή, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να είναι πριν το 1741, χρονολογία η οποία είναι χαραγμένη σε πέτρα τοίχου του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου και η οποία κατά πάσα πιθανότητα αναφέρεται στην ημερομηνία κατασκευής του. Η πρώτη γνωστή καταχώριση του πληθυσμού έγινε με το Βασιλικό Διάταγμα 29-8-1912, που αναγράφεται στο ΦΕΚ Α 261/1912.

Ονομασία

Σχετικά με την ονομασία του χωριού, υπάρχουν οι τρεις παρακάτω εκδοχές:

• Το όνομα δόθηκε λόγω του ότι το χωριό είναι κτισμένο πάνω σε μεγάλο και πετρώδες ύψωμα. Πολλά τέτοια υψώματα (βουνοκορφές) πολύ συχνά αναφέρονται στους χάρτες σαν Τσούκα (επικρατέστερη εκδοχή).
• Το όνομα προέρχεται από τον πρώτο κάτοικο, ο οποίος πιθανόν καταγόταν από την Ήπειρο και ονομαζόταν Τσούκας.
• Το όνομα προέρχεται από το τσουκάλι των πρώτων κατοίκων το οποίο καλούσαν τσούκι ή τσούκα.

Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού, σύμφωνα με διηγήσεις των παλαιοτέρων, ίσως προήλθαν από την Ήπειρο, και σήμερα ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αμπελουργία.

Αξιόλογες Περιοχές – Διαδρομές – Αξιοθέατα

Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές περιοχές για περίπατο: Βρύσες, Νύφης Κοτρώνι, Κρι, Προφήτης Ηλίας, Καραούλια, Τρανή Βρύση, Πιπίλια, Λιβάδια (Καταφύγιο), Στράγγειο, Θέρμα, Άγιος Ιωάννης, Χαλκιά Γούρνα, Κουτσομίλια, Καβρόρεμα.

Ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου: Φημισμένος για τις αγιογραφίες του, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν το 1885, από τον Ηπειρώτη ζωγράφο Ιωάννη Ματθαίου.

Σταυρός Κοσμά του Αιτωλού: Πολύ κοντά στην είσοδο του χωριού και στην περιοχή του Σταυρού, υπάρχει ένα μικρό πέτρινο εκκλησάκι και δέντρο με παλαιό σιδερένιο σταυρό στον κορμό του, ο οποίος μαρτυρεί το σημείο όπου έκανε κήρυγμα, τον 18ο αιώνα, ο Κοσμάς ο Αιτωλός.

Ύψωμα Προφήτη Ηλία: Σε δεσπόζον ύψωμα πίσω από το χωριό στα 710 μέτρα βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, χαμηλότερα η περιοχή Κρι με τις βελανιδιές και λίγο χαμηλότερα η νεόκτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

Καταφύγιο: Στην περιοχή Λιβάδια και σε υψόμετρο 772 μέτρων, βρίσκεται το Καταφύγιο, στις εγκαταστάσεις του οποίου παρέχονται στοιχειώδη εφόδια για επιβίωση σε τυχόν αποκλεισμένους κατά την διάρκεια δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην είσοδο του χωριού, σε υψόμετρο 487 μέτρων, με τη βρύση και τον περίβολο στις δύο πλευρές της με υπεραιωνόβιες δρύες.

Στο δρόμο Μακρακώμης – Τσούκας και στην περιοχή Χαλκιά Γούρνα βρίσκεται το κτήμα Γεωργίου Λιασκώνη, με την εκκλησία της Παναγίας, όπου στις 15 Αυγούστου πραγματοποιείται θεία λειτουργία συνδυασμένη με αξιόλογες εορταστικές εκδηλώσεις.